Bir Delinin Anı Defteri | Palto-Burun | Petersburg Öyküleri ve Fayton

 

"Ama dünyada hiçbir şey uzun süreli değildir."

"Gökyüzünde küçük küçük bulut kümeleri artmaya başladıysa da, ayışığı hâlâ çatıları ve evlerin duvarlarını aydınlatmayı sürdürüyordu."

"Duyduğuma göre bu portre elden ele dolaşıyor ve gittiği her yere huzursuzluk tohumları ekiyor, ressamlarda meslektaşlarına karşı haset, kıskançlık, nefret, zulüm gibi kötü duygular uyandırıyormuş."

"‘Bir isteğim var senden, oğul’ dedi, tam ayrılırken. ‘Olur ya, şu sana söz ettiğim portreye bir yerlerde rastlarsın… kimselerinkine benzemeyen sıradışı gözlerinden ve bu gözlerdeki sıradışı ışıltıdan hemen tanırsın portreyi… Ne pahasına olursa olsun yok et onu!’"

"Öyle ya, insanın ruhuna süzülüp içinden neler geçtiğini anlayamazsınız ki!"

"Bence, düşüncelerini, duygularını ve izlenimlerini başkalarıyla paylaşmak, dünyanın en büyük esenlik ve mutluluklarından biridir."

"Aşkın ikinci bir hayat olduğunu söyleyen yazar ne güzel söylemiş."

Bir Delinin Anı Defteri | Palto-Burun | Petersburg Öyküleri ve Fayton, Nikolay Vasilyeviç Gogol.

Rus edebiyatının önemli yazarlarından Gogol’un birden fazla öyküsü bir araya getirilerek Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nda yer veriliyor ve okuyucuya bir arada sunuluyor.

Bir Delinin Anı Defteri; kendisinden yüksek bir mevkiide bulunan genç bir kıza aşık olan Poprişçin’in başından geçenleri konu alıyor. Poprişçin, devlet dairesinde memurluk yapan bir gençtir. Aşık olduğu kızın, aristokrat ile evleneceğini duyunca hayatla olan ilişiği yavaş yavaş kopmaya başlıyor ve deliliğe teslimiyetini ana karakterin kendi anlatımıyla okumuş oluyoruz.

Palto öyküsünde Akakiy Akakiyeviç, evi ile işi arasında sıradan yaşamı olan orta yaşlı devlet memuru bir adamdır. Toplumsal farklılıkları, eşitsizlikleri ve o dönem çekilen acıları gözler önüne seriyor. Ana karakter Akakiy Akakiyeviç, zorlu hava koşullarına rağmen eskiyen paltosundan asla ama asla vazgeçmemektedir. Bir gün soğuk havada evine dönerken paltosunun onu eskisi gibi idare etmediği gerçeğiyle yüzleşerek onarması için tanıdığı bir terziye gider. Terzi, paltonun onarılabilecek herhangi bir yerinin kalmadığını ve yeni bir palto dikilmesi gerektiğini söyler. Karakterimiz Akakiy Akakiyeviç başlarda bunu kabul etmese de yeni bir palto dikimine mecburiyetten onay verir. Tüm trajikomik olaylar da işte bundan sonrasında başlar. 

Burun öyküsünde kahramanımız Kovalev, dokuzuncu dereceden bir memurdur. Bir sabah gözlerini açtığında yüzünde burnunun olmadığını görür ve çılgına döner. Telaş içerisinde her yerde burnunu arar fakat hiçbir yerde bulamaz. Başına ne geldiğini ve burnuna ne olduğunu düşünmeye başlar. Burun, makamın en önemli göstergesi olacak ki bir süre tanıdıklarından gizlenerek burnunu aramayı sürdürür. Yine de bulmak konusunda başarılı olamaz. Burnunu arayan Kavalev, burunsuz gezdiği sürece itibarını yitireceği korkusuyla baş başa kalır.

Fayton; savaş ve barış kavramlarından etkilenerek kaleme alınan öykülerden biridir. Ana teması kahramanlık olan bu öyküde; önde gelen soylulardan biri olan Pifagor Pifagovoriç  Çertokutski’nin, bir generalin evinde düzenlenen partiye katılmasıyla değişen hayatını okuyoruz.